Η Ελλάδα μου

Η Ελλάδα μου, σε σπαράγματα (στιγμιότυπα, όχι τυχαία)

...πήρα τους δρόμους του νοτιά / και τραγουδώ στην κουπαστή / σ' όλο τον κόσμο ν' ακουστεί... / κι απ' το κατάρτι το ψηλό / τον άνεμο παρακαλώ...

...μ' έχτισες μέσα στα βουνά / μ' έκλεισες μες στη θάλασσα...

...άπονοι ληστές κάναν τις πέτρες τις ζέστες λημέρι / στο Μοναστηράκι Βαυαροί χωροφύλακοι / μεσ' στην αντηλιά χορεύουν μπρος στο βασιλιά συρτάκι...

...διψάσαμε το μεσημέρι / μα το νερό γλυφό...

...με το σουγιά στο κόκκαλο / με το λουρί στο σβέρκο...

...πάνω στην πέτρα την αγιασμένη / χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι...
..για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα / απ' το τσακάλι και την αρκούδα...

...κι απ' το σκοτάδι στη λευτεριά / το πανηγύρι κρατάει χρόνια...

Τα πικρά μου χέρια με τον κεραυνό / τα γυρίζω πίσω απ' τον καιρό / τους παλιούς μου φίλους καλώ / με φοβέρες και...

...κι η άνοιξη ακριβή / για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή...

...με τι καρδιά, με τι πνοή / τι πόθους και τι πάθος...

...με το λύχνο του άστρου στους ουρανούς εβγήκα... / πού να βρω την ψυχή μου...

...«νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί / με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»...

...λάθος! / κι αλλάξαμε ζωή.

...και σαν θα 'ρθει το δειλινό / στον κήπο σου θα μπω / να κόψω τα τριαντάφυλλα / να κόψω τ' άστρα τ' ουρανού / και τον Αυγερινό!

Λίγο ακόμα θα ιδούμε
Τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν.

Επιτέλους, δημιουργία

Το Δεκέμβριο του 2008, επηρεασμένος από τα γεγονότα στους δρόμους της Αθήνας κι από το χρόνο που μένει στις διακοπές για λίγη παραπάνω ανασκόπηση και ενδοσκόπηση, ανακάλυψα στο internet μια νέα πολιτική κίνηση που μιλούσε περίπου για όσα ήθελα κι εγώ ο ίδιος να πω: για την ανάγκη να περάσουμε στη «νέα μεταπολίτευση».

Ακόμα η κρίση ήταν τότε μόνο μακρινός θόρυβος, λέξη, απορία για το τι στο καλό δεν πάει καλά με τον καπιταλισμό στο ίδιο του το σπίτι. Η αγωνία τότε είχε να κάνει μόνο με το άξιο, το ηθικό, το αληθινό που πίστευα ότι θα έπρεπε να διεκδικήσουμε επιτέλους όλοι, δρώντας επιτέλους ως πολίτες κι όχι σαν πελάτες μιας άθλιας πολιτικής λέσχης παιγνίων...

Στη συνέχεια η κίνηση εκείνη έγινε το κόμμα των Δημοκρατικών, το οποίο τότε υποστήριξα, χωρίς να το μετανιώνω.

Μετά ήρθε η σύντομη εποχή της ελπίδας (μου) για κάτι διαφορετικό από το πολιτικό τέλμα των προηγούμενων ετών: η εποχή του opengov, του blog του Πανάρετου,… για να ακολουθήσει η περιδίνηση όλων μας στο χάος της κρίσης.

Εδώ και 21 (!) συναπτούς μήνες, από το Μάιο του 2010, που έτυχε να παρακολουθήσω την έναρξη του ελληνικού δράματος με τα μάτια των Γερμανών και διεθνών τηλεθεατών, δεν έχει περάσει εβδομάδα που δεν σκέφτηκα ότι θέλω να γράψω γι’ αυτά που συμβαίνουν και πώς τα βλέπω. Τελικά ποτέ δεν το έκανα, γιατί αυτά που γυρνούσαν στο μυαλό μου ήταν πολλά και χρειαζόμουν χρόνο, αλλά και γιατί μέσα στην κάθε εβδομάδα τα δεδομένα είχαν αλλάξει εφτά φορές. Τελικά σε καλό βγήκε αυτή τουλάχιστον η αναβλητικότητα, γιατί κατά κανόνα αυτό που ακολούθησε ήταν χειρότερο αυτού που είχα ελπίσει. Ευτυχώς, όμως, κάθε νέο σοκ μας είχε κάνει όλους σοφότερους.

Θέλω να μοιράζομαι τις δυνατές σκέψεις και τα δυνατά συναισθήματα.

Μέσα από το ξεχασμένο newsletter των Δημοκρατικών, ανακάλυψα σήμερα το κίνημα «Δημιουργία, ξανά!»: www.dimiourgiaxana.gr

...και άκουσα με προσοχή αυτό: http://www.youtube.com/watch?v=Bho3TRsD23s

Μου έφυγε ένα βάρος σήμερα: αυτά που τόσο καιρό δεν έλεγα φωναχτά, επιτέλους λέγονται δημόσια, με καθαρότητα, αξιοπρέπεια και, νομίζω, πηγαία αλήθεια.

Ίσως συμφωνήσετε κι εσείς μαζί μου.

Strong Performers and Successful Reformers in Education: Education Policy Advice for Greece

Δε χρειάζονται λόγια. Τα λέει όλα το task force του ΟΟΣΑ:

OECD (2011), Strong Performers and Successful Reformers in Education: Education Policy Advice for Greece. ISBN 978-92-64-11957-4 (print); ISBN 978-89-26-411958-1 (PDF).
http://www.oecd.org/dataoecd/27/6/48407731.pdf

"Να συνειδητοποιήσουμε ότι εθνικό είναι το αληθές... ακόμη και αν πρόκειται για μια αλήθεια άβολη."

Τύχη αγαθή για την Ελλάδα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που μας έλαχε σε τέτοιους καιρούς. Με λόγο λιτό και διαυγή, συμβάλλει τα μέγιστα στην ηθική μας αυτογνωσία και κάθαρση.
Μεσολόγγι, 17 Απριλίου 2011

Αντιφώνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Κάρολου Παπούλια στο Δήμαρχο Μεσολογγίου κατά το επίσημο γεύμα στο Μεσολόγγι


Κύριε Δήμαρχε,

Υπάρχουν κάποια γεγονότα στην Ιστορία της ανθρωπότητας που οι λέξεις, όση δύναμη κι αν έχουν, δεν καταφέρνουν να αποδώσουν το μέγεθος και τη σημασία τους. Τέτοια στιγμή υπήρξε αναμφίβολα η Έξοδος των Ελεύθερων Πολιορκημένων.

Υμνήθηκε από ποιητές και ζωγράφους, ενέπνευσε διανοούμενους, πολιτικούς και απλούς πολίτες, συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη, άφησε ίχνος ανεξίτηλο σε κάθε ανάγνωση της πορείας του Ελληνισμού. Το μεγαλείο ψυχής των Μεσολογγιτών μεταδόθηκε στις πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Και θα συνεχίσει να συνιστά παράδειγμα πατριωτισμού, αυτοθυσίας και υπέρβασης των ανθρώπινων ορίων. Η απαράμιλλη αυταπάρνηση της Φρουράς και ολόκληρου του ηρωϊκού Μεσολογγίτικου λαού αποτέλεσαν και αποτελούν σημείο αναφοράς, βάση του εθνικού αυτοσεβασμού. Το μήνυμα της επετείου συμπυκνώθηκε στη φράση που έγραψε ένας μαθητής και που με συγκίνησε πολύ: "Να κλείσουμε στην ψυχή μας το Μεσολόγγι".

Φίλες και Φίλοι,

Σας συναντώ σήμερα ξανά με μεγάλη χαρά και ειλικρινή διάθεση να σας ακούσω. Γνωρίζω ότι, όπως όλοι μας, αγωνιάτε για την πορεία της πατρίδας που βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή, πολύπλευρη, βαθιά κρίση. Πολλά δεν εξαρτώνται από εμάς, αλλά από τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάποια, όμως, αποτελούν αποκλειστικά δική μας υποχρέωση: Όπως είναι ο εκσυγχρονισμός του κράτους, η εξυγίανση των δημοσιονομικών, η καταπολέμηση της μαύρης οικονομίας, η εμπέδωση κανόνων διαφάνειας, ισονομίας και ισοπολιτείας, η αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτείας. Η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει αλλαγές που λίγο καιρό πριν φαίνονταν αδιανόητες. Κάποιες από αυτές είναι οδυνηρές ή άδικες. Άλλες, ωστόσο, είναι αναγκαίες και δίκαιες.

Έχω πει και άλλες φορές, είναι ώρα, πιστεύω, για όλους μας, να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Δεν αρκεί απλώς ο καταλογισμός ευθυνών στους απέναντι ή η καταγγελία για τα σκουπίδια του γείτονα, όταν και το δικό μας σπίτι όζει. Για να έρθει η πραγματική αλλαγή, πρέπει να αλλάξει η κουλτούρα μας. Όχι να ενοχοποιηθούμε, ούτε να θυματοποιηθούμε. Να συνειδητοποιήσουμε ότι εθνικό είναι το αληθές, όπως είπε ο μεγάλος μας ποιητής, ακόμη και αν πρόκειται για μια αλήθεια άβολη.

Ας αναλογιστούμε με αφορμή την Επέτειο της Εξόδου, αν έχουμε προσφέρει το μέγιστο των δυνατοτήτων μας στον τόπο μας, αν είμαστε κοντά σε εκείνους τους ελεύθερους ανθρώπους που έβαλαν πάνω από τη ζωή τους την «Ιερή Πόλη» του Μεσολογγίου, την πατρίδα όλων μας.

Σας ευχαριστώ.-

Η έκθεση της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα

Πηγή: http://panaretos.blogspot.com/2011/04/blog-post_12.html
Συγκρίνω την κοινή λογική που διατρέχει την έκθεση με τη «λογική» των «προτάσεων» των πρυτάνεων των ΑΕΙ μας και θλίβομαι.


------------------
ΕΚΘΕΣΗ

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ


Φεβρουάριος 2011


Α. ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Η Ελλάδα διέρχεται μια εποχή κρίσιμων αλλαγών που θα καθορίσουν το μέλλον της για τις επόμενες δεκαετίες. Συνεπώς, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα απαιτεί την υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου βασισμένου στις κοινωνικές αξίες και τις αρχές που χαρακτηρίζουν την κουλτούρα της χώρας, η οποία περιλαμβάνει το ελληνικό πνεύμα δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα περιστρέφεται γύρω από το δημόσιο πανεπιστήμιο, γεγονός που προσέδωσε συγκεκριμένο προσανατολισμό στην ανάπτυξη της χώρας από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, καθώς και γύρω από το δημόσιο τεχνολογικό ίδρυμα, το οποίο είχε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρά τον σημαντικό ρόλο του ελληνικού πανεπιστημίου στα πρώτα χρόνια της μετα-βιομηχανικής επανάστασης, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 πήρε μια κατεύθυνση που δεν εναρμονίσθηκε σωστά με τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο. Καθώς η Ελλάδα εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές οι αποκλίσεις έγιναν πιο έντονες και έχουν δημιουργήσει σοβαρούς φραγμούς στην ανάπτυξη της οικονομίας και την σταθεροποίηση των κοινωνικών και πολιτικών δομών της χώρας.
Σήμερα, η οργάνωση και διοίκηση του ελληνικού πανεπιστήμιου φαίνεται να μην συμβαδίζει με τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και τις αρχές και αξίες πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η δημιουργία του Ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος. Επιπλέον, αυτοί οι διοικητικοί και οικονομικοί φραγμοί έχουν δημιουργήσει μία κουλτούρα συντηρητισμού που δεν επιτρέπει στα πανεπιστήμια και το επιστημονικό προσωπικό τους να επιτύχουν την ποιότητα εκπαίδευσης και τον προσήκοντα αντίκτυπο στην κοινωνία που εκ της αποστολής τους έχουν την υποχρέωση να παρέχουν. Για να μπορέσει η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση να ενδυναμωθεί και να βοηθηθεί στην επίτευξη της αποστολής της για βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων, θα πρέπει να αρθούν οι φραγμοί και να αναμορφωθεί το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Το διακύβευμα είναι μεγάλο, όχι μόνο για την κυβέρνηση και την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και για ολόκληρη την χώρα – σε πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Γι’ αυτό, όλοι πρέπει να ανταποκριθούν σ’ αυτήν την πρόκληση. Η δέσμη προτάσεων του Υπουργείου Παιδείας μπορεί να διαμορφώσει μια νέα ταυτότητα για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση, και η παρούσα έκθεση θα προβεί σε σχολιασμό των προτάσεων αυτών και σε διατύπωση ανεξάρτητων παρατηρήσεων και συστάσεων γενικής φύσεως.
H διεθνής συμβουλευτική επιτροπή απαρτίζεται από εννέα μέλη, τα οποία αναφέρονται στο Παράρτημα Α. Λόγω δυσκολιών στον προγραμματισμό εξ αιτίας της ασυμβατότητας των προγραμμάτων των μελών της επιτροπής, μόνο πέντα μέλη της, η Πρόεδρος Katehi, ο Πρόεδρος Sexton, ο Πρόεδρος Νaylor, ο καθηγητής Hernes και ο Πρόεδρος Ritzen, μπόρεσαν να μεταβούν επί τόπου στην Ελλάδα στις 17 Δεκεμβρίου 2010. Η παρούσα έκθεση συνετάχθη από τα πέντε αυτή μέλη της επιτροπής, με βάση τις σημειώσεις τους από συζητήσεις που είχαν κατ’ ιδίαν αλλά και με εκπροσώπους, υλικό το οποίο παρασχέθηκε εκ των προτέρων και επιπλέον εγγράφων στα οποία είχαν πρόσβαση πρίν από την συνάντηση. Και τα εννέα μέλη της επιτροπής είχαν πρόσβαση στην παρούσα έκθεση και δυνατότητα να προσθέσουν τα δικά τους γραπτά σχόλια.


Β. ΕΚΘΕΣΗ


Ι. Εισαγωγή
Το Σεπτέμβριο του 2010, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την συγκρότηση μιας Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής[1] για να αξιολογήσει την οργάνωση των ελληνικών πανεπιστημίων. Αποστολή της Επιτροπής είναι να παράσχει γενικές συστάσεις και συμβουλές για την αναμόρφωση του Ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος έτσι ώστε αυτό να επιτύχει στην αποστολή του να εκπαιδεύει και να συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, και να εναρμονίσει αυτή την αποστολή με εκείνη των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.
Η επιτροπή αποτελείται από εννέα μέλη από όλο τον κόσμο που συμφώνησαν να προσφέρουν την εμπειρία τους και τις συμβουλές τους. Τα μέλη της επιτροπής είναι διεθνείς επιστήμονες με εκτεταμένη εμπειρία ως πρόεδροι μεγάλων πανεπιστημίων από την Ε.Ε., τις Η.Π.Α., την Αυστραλία και την Ασία. Αυτή η εμπειρία τους δίνει την δυνατότητα να κατανοήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ελληνικό πανεπιστήμιο και η ελληνική κοινωνία και να αξιολογήσουν τις ευκαιρίες για αναμόρφωση και αναζωογόνηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Ο κατάλογος των μελών της επιτροπής και σύντομα βιογραφικά τους επισυνάπτονται στο Παράρτημα Α.
Μια υποομάδα της επιτροπής αποτελούμενη από την Πρύτανη κα Κατέχη, τον Πρόεδρο κ. Sexton, τον Πρόεδρο κ. Naylor, τον Πρόεδρο κ. Hernes και τον Πρόεδρο κ. Ritzen, επισκέφθηκε την Ελλάδα στις 17 Δεκεμβρίου 2010, και συμμετείχε σε συζητήσεις με την Υπουργό κα. Διαμαντοπούλου, τον Υφυπουργό κ. Πανάρετο, τους Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις διαφόρων Ελληνικών Πανεπιστημίων καθώς και με αντιπροσώπους πολιτικών κομμάτων.
Τα μέλη της επιτροπής που συμμετείχαν στην επίσκεψη αυτή συνέταξαν την παρούσα έκθεση που απηχεί τις εντυπώσεις και παρατηρήσεις τους και προσφέρει συστάσεις τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να λάβει υπ’ όψη της στην προσπάθειά της να επαναπροσδιορίσει και να αναμορφώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα.
Η επιτροπή επιθυμεί να εκφράσει το θαυμασμό της για την βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να αναλάβει μια ενδελεχή μελέτη της κατάστασης του πανεπιστημιακού συστήματος της χώρας. Ο στόχος για αναμόρφωση συνεπάγεται αλλαγές που θα πρέπει να εφαρμοσθούν αν πρόκειται να ενισχυθούν τα ελληνικά πανεπιστήμια για να βελτιώσουν την ποιότητα εκπαίδευσης και να γίνουν κινητήρες καινοτομίας και οικονομικής ανάπτυξης.
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι μεγάλες οικονομικές κρίσεις επηρεάζουν τις κοινωνικές αξίες και μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Τα δύο τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βρίσκεται στο κέντρο μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής πρόκλησης που απειλεί τις κοινωνικές αξίες, τα δόγματα και τις δομές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το Ελληνικό κράτος.
Για να οδηγηθεί η Ελλάδα έξω από την κρίση προς ένα μέλλον οικονομικής ευμάρειας, πρέπει το πανεπιστημιακό σύστημά της να αντιμετωπίζεται ως εθνικό κεφάλαιο. Πρέπει να διατηρείται, να ενισχύεται και να προστατεύεται. Ως στοιχεία του εθνικού της πλούτου, η Ελληνική Πολιτεία εμπιστεύεται τα πανεπιστήμιά της στην διοικητική ηγεσία τους και το ερευνητικό διδακτικό προσωπικό ως θεματοφύλακες και διαχειριστές αυτού του εθνικού πλούτου. Ο πρωταρχικός τους ρόλος είναι να προσφέρουν εκπαίδευση όπως ορίζει το Ελληνικό Σύνταγμα, να διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης και μάθησης και να προετοιμάζουν τους φοιτητές για την αγορά εργασίας και την συμμετοχή τους στην κοινωνία των πολιτών.
Υπάρχει ένας μεγάλος όγκος βιβλιογραφίας από εκπαιδευτικούς και οικονομολόγους από όλο τον κόσμο οι οποίοι έχουν μιλήσει για την σημασία του πανεπιστημίου όσον αφορά την υποστήριξη των δημοκρατικών κοινωνικών δομών και την συμβολή τους σε ισχυρές οικονομίες. Στις παραγράφους που ακολουθούν, παραθέτουμε μερικά στοιχεία στα οποία στηρίζονται οι παρατηρήσεις και συστάσεις αυτής της έκθεσης.
α) Έχει υποστηριχθεί ευρέως ότι η αποστολή του δημόσιου πανεπιστήμιου να παρέχει πρόσβαση στην αριστεία δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς[2]:
· επαρκείς πόρους
· αυτονομία και λογοδοσία
· υπεύθυνη και πεφωτισμένη πανεπιστημιακή ηγεσία
β)Τα πανεπιστήμια μπορούν να γίνουν κινητήρια δύναμη της οικονομίας αν παράγουν ικανό αριθμό καλά καταρτισμένων αποφοίτων[3]. Χωρίς αυτούς, οι χώρες ή τα κράτη δεν μπορούν να αναπτύξουν ένα τοπικό καινοτόμο οικοσύστημα και να υποστηρίξουν μια ακμάζουσα οικονομία.
γ) Τα Πανεπιστήμια πρέπει να διδάσκουν προοδευτική σκέψη και να ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα. Τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι απόφοιτοι με ευρεία μόρφωση και μαθησιακές δεξιότητες που πηγάζουν από την περιέργεια είναι πιο πιθανό να καινοτομήσουν και να αρχίσουν την δική τους επιχείρηση[4].
δ) Το ιδεώδες της πλήρους δημόσιας χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ένα σύστημα εισαγωγής χωρίς περιορισμούς εφαρμόστηκε ευρέως στην Ευρώπη μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθώς όμως ο αριθμός των εισακτέων αυξανόταν, χρειαζόταν όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή από το κράτος την στιγμή που οι κρατικές οικονομικές υποχρεώσεις αυξάνονταν και οι πολίτες γίνονταν όλο και λιγότερο πρόθυμοι ή είχαν όλο και μικρότερο ενδιαφέρον να πληρώνουν μεγαλύτερους φόρους. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο τάσεων έχει περιορίσει την χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και έχει επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα[5].
Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει ένα σύνολο παρατηρήσεων και συστάσεων γενικής φύσεως που μπορούν να φανούν χρήσιμες στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αναμορφώσει το σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να βελτιώσει τις εσωτερικές δομές των ελληνικών πανεπιστημίων. Η έκθεση δεν αποσκοπεί στο να δώσει συγκεκριμένες λύσεις αλλά να προσφέρει μια σειρά από δυνατότητες. Αυτές οι συστάσεις αποσκοπούν στο να ενισχύσουν τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και να στηρίξουν την προσπάθειά τους να παρέχουν μόρφωση στους ‘Έλληνες πολίτες, να προστατεύουν την δημοκρατία και να προωθούν την ανοδική κοινωνική κινητικότητα.


ΙΙ. Παρατηρήσεις


Α. Η Πρόκληση
Η μείζων πρόκληση για εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα είναι ότι η χώρα δεν αξιοποιεί επαρκώς τις ικανότητες των πολιτών της. Τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται δεν βρίσκονται σε αντιστοιχία με τις δεξιότητες που υπάρχουν και μπορούν να αναπτυχθούν. Αυτό δεν αφορά μόνο την προαγωγή των επιτευγμάτων όσων συνεχίζουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του κάθε πολίτη.
Χωρίς αλλαγές, η εκπαίδευση του Ελληνικού πληθυσμού θα παρουσιάζει ανεπάρκειες και η έρευνα θα είναι μη επαρκώς στελεχωμένη για τις ανάγκες μιας κοινωνίας που βασίζεται στην γνώση. Η κοινωνικοπολιτική συνείδηση και νοοτροπία θα επηρεασθούν αρνητικά. Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν θα μπορούν να ακολουθήσουν τα διεθνή πρότυπα. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που διαπερνά ολόκληρο το σύστημα, από τις βασικές βαθμίδες εκπαίδευσης μέχρι τον χρόνο που αφιερώνεται στην βασική έρευνα.
Υπάρχει όμως σοβαρή βάση για αισιοδοξία: το Ελληνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί κάλλιστα να βελτιωθεί. Με προσπάθειες που διαπνέονται από ενθουσιασμό και με αλλαγές, μπορεί να επιτευχθεί συνολική βελτίωση τόσο της ποιότητας όσο και της αποδοτικότητας. Αυτό που είναι επιθυμητό είναι και εφικτό. Η βελτίωση στην ποιότητα μπορεί να συμβαδίζει με τον στόχο για ίσες ευκαιρίες, ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικής, γεωγραφικής και εθνοτικής ή κοινωνικής προέλευσης.
Το ελληνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι αγκυλωμένο στο παρελθόν –με δομές και διαδικασίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ταλέντων. Κανείς σήμερα, αν ξεκινούσε από το μηδέν, δεν θα οργάνωνε την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα έτσι όπως λειτουργεί αυτή την στιγμή. Γι’ αυτό είναι επειγόντως αναγκαίες ριζικές μεταρρυθμίσεις. Υπάρχει μια γενική αίσθηση στην Ελλάδα για το τι πρέπει να γίνει. Όμως το σύστημα παρέχει βραχυπρόθεσμα οφέλη σε όσους επιδιώκουν την διατήρηση του status quo, και επομένως πολλοί βρίσκουν κίνητρα για να αντιταχθούν στην μεταρρύθμιση. Αντ’ αυτού, πρέπει δοθεί στα πανεπιστήμια η ελευθερία να προχωρήσουν σε αλλαγές και το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, οι φοιτητές και το προσωπικό θα πρέπει να ενισχυθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν αποσπασματικά. Είναι αναγκαίος ένας θεμελιώδης αναπροσανατολισμός μέσα σε μια ορθά δομημένη προοπτική για το μέλλον των πανεπιστημίων, με βάση διεθνείς αρχές και πρακτικές για τους στόχους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας. Τα ελληνικά πανεπιστήμια πρέπει να αλλάξουν μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που και το ίδιο συνεχώς μεταβάλλεται ταχύτατα και ανεπιστρεπτί. Μεταξύ των μεταβολών που συντελούνται περιλαμβάνονται η ανάπτυξη οικονομιών γνώσης, η επανάσταση της πληροφορίας, η διεθνοποίηση των οικονομιών, η μετανάστευση και η εκροή επιστημονικού δυναμικού. Αν δεν υλοποιηθούν μεταρρυθμίσεις τώρα ώστε να αντιμετωπιστούν αυτές οι αλλαγές, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε μια αυξανόμενα μειονεκτική θέση.
Καμία χώρα του δυτικού κόσμου δεν έχει τόσο λαμπρό ακαδημαϊκό παρελθόν όπως η Ελλάδα -μάλιστα ιδιαίτερα η κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας έχει αποτελέσει το θεμέλιο για την ανώτατη εκπαίδευση και έρευνα σε όλο τον κόσμο. Η Ελλάδα χρειάζεται να κλείσει την απόσταση από το παρελθόν της, επειγόντως και αποφασιστικά.
Μια χώρα τόσο μικρή όπως η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να χάνει το ταλέντο των πολιτών της να αφήνει να πηγαίνουν χαμένες οι ικανότητες (τα ταλέντα) των πολιτών της. Πρέπει να αναληφθεί ένα συνολικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και να υλοποιηθεί χωρίς καθυστέρηση.

Β. Τα Ευρήματα
Εκτός από τις διάφορες συναντήσεις στην Ελλάδα στις 17 Δεκεμβρίου 2010, τα μέλη της επιτροπής είχαν πρόσβαση σε εκθέσεις, έγγραφα και εδάφια του Ελληνικού Συντάγματος που αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι εκθέσεις, οι συζητήσεις και οι διαβουλεύσεις των μελών της επιτροπής κατέληξαν στα ακόλουθα συμπεράσματα:
· Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή στην ελληνική ιστορία, που χαρακτηρίζεται από μια οικονομική κρίση με σοβαρές επιπτώσεις για τις υπάρχουσες κοινωνικές και πολιτικές δομές της χώρας. Η αντιμετώπιση της πρόκλησης αυτής, όπως προσδιορίσθηκε παραπάνω, απαιτεί θεμελιώδη και ουσιαστική μεταρρύθμιση όχι μόνο των ελληνικών χρηματοπιστωτικών δομών, αλλά και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
· Το ελληνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υποφέρει από κρίση αξιών, καθώς και από παρωχημένες πολιτικές και οργανωτικές δομές. Το τραγικό είναι ότι οι ηγέτες, οι επιστήμονες, οι φοιτητές και τα πολιτικά κόμματα που στοχεύουν στην προώθηση του κοινού καλού έχουν παγιδευθεί σε ένα σύστημα που υπονομεύει τους στόχους που επιδιώκουν, διαφθείρει τα ιδανικά που αναζητούν και εγκαταλείπει τους πολίτες που υπηρετούν.
· Το μέγεθος της πρόκλησης και το επείγον της αναγκαιότητας να αντιμετωπισθεί, απαιτεί όχι μόνο μεταρρύθμιση, αλλά και μια αλλαγή στην κοινωνικο-πολιτική κουλτούρα. Και αυτό μπορεί να προέλθει μόνο από ριζικές αλλαγές, ιδίως στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία πρέπει να δώσουν το παράδειγμα και να αναδείξουν τα πρότυπα για την υπόλοιπη κοινωνία.
· Οι συζητήσεις της επιτροπής έδειξαν ότι υπάρχει μια σαφής πλειοψηφία των ενδιαφερομένων μερών υπέρ της αναμόρφωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μολονότι δεν υπάρχει συμφωνία σχετικά με το ποια πρέπει να είναι αυτή η μεταρρύθμιση, το ποιος και πώς πρέπει να την ξεκινήσει, καθώς και ότι υπάρχει και μια δυναμική μειοψηφία που αντιτίθεται στην αλλαγή.
· Μια σειρά πολιτικών αποφάσεων οδήγησαν σε πολιτικές διοίκησης εντός του πανεπιστημίου που δημιούργησαν μια ανισορροπία δύναμης και ελέγχου πάνω σε ακαδημαϊκά θέματα και αποφάσεις. Για παράδειγμα, οι φοιτητές έχουν το 40% των ψήφων στην επιλογή των διοικήσεων των πανεπιστημίων. Αυτή η ανισορροπία στην διοίκηση έχει οδηγήσει στη λήψη αποφάσεων με πολιτικά κίνητρα, οι οποίες δεν έχουν ωφελήσει την ακαδημαϊκή διαδικασία.
· Ανάμεσα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και σε μερικές άλλες χώρες (Αυστραλία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα, Μεξικό), η Ελλάδα παρουσιάζει τις υψηλότερες δαπάνες ανά φοιτητή και την μεγαλύτερη αύξηση στις δαπάνες αυτές μεταξύ 1995 και 2005. Ωστόσο, τα ελληνικά πανεπιστήμια και το διδακτικό προσωπικό τους αισθάνονται οικονομική στενότητα . Δεν έχουν οικονομική αυτονομία ή λογοδοσία, και βρίσκονται στο έλεος μιας γραφειοκρατίας που παρεμποδίζει κάθε προσπάθεια για την παροχή αποτελεσματικότητας και διαφάνειας.
· Τα ελληνικά πανεπιστήμια στερούνται θεμελιωδών τεχνολογιών πληροφορίας και άλλων εργαλείων αξιολόγησης για την μέτρηση παραμέτρων εισροών - εκροών και την αντικειμενική αξιολόγηση επιδόσεων (ποσοστά ολοκλήρωσης σπουδών, προσφορές θέσεων / αποδοχές, δημοσιευμένο έργο, και διδακτική αποτελεσματικότητα των καθηγητών).Για παράδειγμα, τα πανεπιστήμια δεν έχουν συστήσει μηχανισμούς για την παρακολούθηση ζωτικών στατιστικών: πόσοι φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα, πόσοι φοιτητές μετεγγράφονται πόσοι αποφοιτούν σε 5, 6 ή 8 χρόνια, ποιο είναι το κόστος της εκπαίδευσης των σπουδαστών, κλπ.
· Χρησιμοποιώντας ανεπαρκείς μεθόδους, τα ελληνικά πανεπιστήμια δηλώνουν το χαμηλότερο ποσοστό αποφοίτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο περίπου το ένα τρίτο των εγγεγραμμένων φοιτητών αποφοιτά εντός του απαιτούμενου χρόνου. Για παράδειγμα, από τους 600.000 φοιτητές που πιστεύεται ότι είναι εγγεγραμμένοι στα Ελληνικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπάιδευσης, μόνο 180.000 περίπου έχουν εγγραφεί για να παραλάβουν τα δωρεάν εγχειρίδια που παρέχονται από το κράτος.
Ανάμεσα σε όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ, η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών που αφήνουν την Ελλάδα για να εγγραφούν σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των άλλων χωρών. Κάθε χρόνο, 60.000 Έλληνες φοιτητές φοιτούν σε Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
· Τα ποσοστά ανεργίας των πτυχιούχων, καθώς και οι περίοδοι ανεργίας μετά την αποφοίτηση, είναι απαράδεκτα υψηλά. Οι προοπτικές τους για εύρεση εργασίας υποσκάπτονται από την οικονομική κατάσταση και την μειωμένη ικανότητά τους να ανταγωνιστούν πτυχιούχους άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.
· Οι πανεπιστημιακοί χώροι δεν είναι ασφαλείς. Ενώ το Σύνταγμα επιτρέπει στην πανεπιστημιακή ηγεσία να προστατεύει τους πανεπιστημιακούς χώρους από στοιχεία που επιδιώκουν την πολιτική αστάθεια, οι Πρυτάνεις έχουν δείξει απροθυμία να ασκήσουν τα δικαιώματα και να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους και να πάρουν τις αποφάσεις που χρειάζονται προκειμένου να εξασφαλισθεί η ασφάλεια του διδακτικού και ευρύτερου προσωπικού και των σπουδαστών. Ως αποτέλεσμα, η διοίκηση του πανεπιστημίου και το διδακτικό προσωπικό δεν έχουν αποδειχθεί καλοί επιμελητές των εγκαταστάσεων που τους εμπιστεύθηκε η κοινωνία.
Η πολιτικοποίηση των πανεπιστημίων - και ειδικότερα η πολιτικοποίηση των φοιτητών - αντιπροσωπεύει μια πέραν της λογικής συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στην ταχεία υποβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Υπάρχουν πολλοί θύλακες αξιόλογης ερευνητικής δραστηριότητας, αλλά συνολικά η ερευνητική προσπάθεια υστερεί σε σύγκριση με τα άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


ΙΙΙ. Γενικές Συστάσεις
Κατά τα τελευταία 30 χρόνια, το ελληνικό πανεπιστημιακό σύστημα έχει υποστεί οργανωτικές και πολιτισμικές αλλαγές που εμποδίζουν τα πανεπιστήμιά του να επιτύχουν τους στόχους τους και να επιτελέσουν την αποστολή τους.
Η Ελλάδα προσπαθεί να αντιστρέψει αυτή την πορεία και στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας θα πρέπει επίσης να μεταρρυθμίσει τα οικονομικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα που στηρίζουν την κοινωνία και έχουν αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη. Η εκπαίδευση γενικότερα, και η τριτοβάθμια εκπαίδευση ειδικότερα, χρειάζονται απεγνωσμένα μεταρρύθμιση, αν η Ελλάδα πρόκειται να συντηρήσει τις χρηματοπιστωτικές και οικονομικές πρωτοβουλίες τις οποίες έχει αναλάβει και να επιτύχει την αντιστροφή των όρων μιας πτωτικής οικονομίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η επιτροπή προτείνει τα εξής:


Α. Αποσαφήνιση της Αποστολής των διαφόρων ιδρυμάτων της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: Το Πανεπιστημιακό Σύστημα
· Τα Ελληνικά πανεπιστήμια έχουν ασαφείς αποστολές, ανεπαρκείς στόχους και αβέβαιο μέλλον. Υπάρχει ασαφής διαχωρισμός μεταξύ των τετραετών τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ερευνητικών πανεπιστημίων. Είναι σημαντικό το Υπουργείο Παιδείας να ξεκινήσει μια διαδικασία που θα βοηθήσει να επανεξεταστεί και να διευκρινιστεί η αποστολή όλων των Ελληνικών πανεπιστημίων. Το Υπουργείο θα πρέπει να επανακαθορίσει στρατηγικούς στόχους και να προσδιορίσει ένα σύστημα Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με προγραμματικές συμφωνίες μεταξύ των ιδρυμάτων αυτών που προωθούν την συνεργασία και τον συντονισμό αντί να ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό και τις τριβές.
· Το ελληνικό Σύστημα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στερείται μίας πολύ σημαντικής συνιστώσας της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: τα διετή περιφερειακά κολέγια.
Αυτά τα Ιδρύματα επαγγελματικού προσανατολισμού διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην εκπαίδευση της κοινωνίας και στην οικονομική ανάπτυξη. Η χρησιμότητα και η σημασία αυτών των κολεγίων βρίσκεται στην ικανότητά τους να:
· Παρέχουν ένα στέρεο υπόβαθρο στους σπουδαστές που επιθυμούν να αποκτήσουν τεχνική εξειδίκευση και να εργαστούν σε επαγγέλματα που δεν απαιτούν εκπαίδευση ανωτάτου επιπέδου.
· Παρέχουν εκπαίδευση σε σπουδαστές που, προς το παρόν, μέσω των εθνικών εξετάσεων αξιολόγησης (Πανελλαδικών Εξετάσεων), δεν έχουν πρόσβαση σε ένα ελληνικό δημόσιο ίδρυμα μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
· Επιτρέπουν στους μαθητές να λαμβάνουν μια στέρεη εκπαίδευση χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψουν τις οικογενειακές εστίες τους και να μετακινηθούν σε άλλες κοινότητες, χιλιόμετρα μακριά από την πόλη τους και τις οικογένειές τους.
· Επιτρέπουν στους καλύτερους σπουδαστές να μεταπηδούν στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα τετραετούς φοίτησης, με σαφώς καθορισμένες προϋποθέσεις και διαδικασίες.
· Γίνονται κινητήρια δύναμη οικονομικής ανάπτυξης για τις γύρω πόλεις και κοινότητες


Β. Ενδυνάμωση της Αυτονομίας των Ελληνικών Πανεπιστημίων: Tο Συμβούλιο Διοίκησης
· Τα πανεπιστήμια πρέπει να δημιουργήσουν δεσμούς με την διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα για να διασφαλίσουν μια εύρωστη ανταλλαγή ιδεών, να διαμορφώσουν και να διατηρήσουν πρότυπα και να να συνδεθούν με τους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού.
· Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι αυτόνομα όσον αφορά την διαχείριση των πόρων τους, την ευχέρεια επιλογής της ηγεσίας και της διοίκησής τους και την λήψη ακαδημαϊκών αποφάσεων που προωθούν τους στρατηγικούς τους στόχους. Κάθε ίδρυμα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρισθεί και να υποστηρίξει τις επιλογές του και να εντοπίζει πρόσθετους πόρους οι οποίοι θα βοηθήσουν το ίδρυμα στην επίτευξη των στόχων του.
· Τα πανεπιστήμια πρέπει να διοικούνται και να ελέγχονται από ένα διορισμένο και ανεξάρτητο σώμα το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την ευημερία του πανεπιστημίου (ή των πανεπιστημίων) που εποπτεύουν. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σε όλον τον κόσμο, αλλά οι δύο συνηθέστερες προσεγγίσεις είναι οι εξής: (α) ένα ανεξάρτητο συμβούλιο για κάθε ίδρυμα ή (β) ένα ανεξάρτητο συμβούλιο για μία ομάδα ιδρυμάτων που έχουν κοινά χαρακτηριστικά.
· Σε μία προσπάθεια ενίσχυσης της ανεξαρτησίας των πανεπιστημίων, οι πρυτάνεις, αντιπρυτάνεις, πρόεδροι τμημάτων και άλλοι διοικητικοί υπεύθυνοι ακαδημαϊκών μονάδων πρέπει να επιλέγονται από ειδικές επιτροπές αναζήτησης με εκπροσώπηση από αποφοίτους, καθηγητές, φοιτητές, μέλη μη ακαδημαϊκού προσωπικού και εξωτερικά διοριζόμενα μέλη, τα οποία χαίρουν μεγάλου σεβασμού για την επαγγελματική ή κοινωνική συνεισφορά τους και την ακεραιότητά τους. Οι επιτροπές αυτές πρέπει να συνδέονται με το το συμβούλιο διοίκησης του πανεπιστημίου. Οι ηγεσίες των πανεπιστημίων πρέπει να διορίζονται με μία συγκεκριμένη διαδικασία και να αξιολογούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η ανανέωση της θητείας τους πρέπει να βασίζεται σε εμπεριστατωμένη ανεξάρτητη εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση.


Γ. Ενδυνάμωση της Ακαδημαϊκής Διοίκησης: η Ακαδημαϊκή Σύγκλητος
· Για να επιτευχθεί τόσο μία ουσιαστική και επιτυχημένη αυτοδιοίκηση όσο και μια συνεχής βελτίωση της ακαδημαϊκής ποιότητας, κάθε ίδρυμα θα πρέπει να διαθέτει ισχυρή ακαδημαϊκή διοίκηση. Προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνεται ένα νέο σύστημα το οποίο θα περιλαμβάνει μια Σύγκλητο για κάθε ίδρυμα. Εάν περισσότερα του ενός πανεπιστήμια ομαδοποιούνται σε ένα ενιαίο συστήμα με βάση την αποστολή ή κάποιο άλλο χαρακτηριστικό, είναι σκόπιμο να εξετασθεί επίσης μία κοινή Σύγκλητος του ενιαίου συστήματος συγκροτούμενη από όλους τους προέδρους και αντιπροέδρους των Συγκλήτων των πανεπιστημίων που συμμετέχουν στο ενιαίο σύστημα, καθώς και άλλων μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού που εκλέγονται συγκεκριμένα για συμμετοχή σε αυτή την Σύγκλητο[6] .
· Οι επιλογές εκπαιδευτικού προσωπικού μαζί με τις κρίσεις και τις προαγωγές μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού θα πρέπει να αποτελούν αρμοδιότητα της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου με τις αποφάσεις (είτε αφορούν διορισμούς, είτε προαγωγές) να εξετάζονται και να λαμβάνουν τελική έγκριση από τον Πρόεδρο (Πρύτανη). Στην περίπτωση των επιλογών μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού, η πρόταση θα πρέπει να γίνεται από τον Πρόεδρο του Τμήματος προς τον Κοσμήτορα και εν συνεχεία από τον Κοσμήτορα προς τον Αντιπρόεδρο Ακαδημαϊκών Υποθέσεων (Αντιπρύτανη) ή τον Πρόεδρο (Πρύτανη). Παρόμοια διαδικασία πρέπει να ακολουθείται και για τις προαγωγές μελών του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού.
· Οι Πρόεδροι Τμημάτων θα πρέπει να επιλέγονται από τις αρμόδιες διερευνητικές επιτροπές και θα πρέπει να διορίζονται από τους Κοσμήτορες με την έγκριση του Αντιπροέδρου Ακαδημαϊκών Υποθέσεων (Αντιπρύτανη) ή του Προέδρου (Πρύτανη). Οι Κοσμήτορες θα πρέπει να επιλέγονται από αρμόδιες διερευνητικές επιτροπές και θα πρέπει να διορίζονται από τον Πρόεδρο (Πρύτανη) με την έγκριση του Συμβουλίου Διοίκησης του Πανεπιστημίου.


Δ. Διασφάλιση της Λογοδοσίας: Αξιολόγηση της Απόδοσης
· Είναι απαραίτητο τα πανεπιστήμια να λογοδοτούν για τις πράξεις τους. Θα πρέπει να έχουν την ευθύνη για την μέτρηση και την δημοσιοποίηση των ακαδημαϊκών τους επιδόσεων.
· Τα Πανεπιστήμια πρέπει να αποκτήσουν τεχνολογικά εργαλεία διαχείρισης πληροφοριών και να αναπτύξουν πολιτικές και διαδικασίες, που θα τους επιτρέψουν να μετρούν σε ετήσια βάση τις παραμέτρους των επιδόσεών τους και να αξιολογούν την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας τους.
Μερικά παραδείγματα: Καταγραφή του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού σε τροχιά μονιμότητας ως άτομα και ως αντίστοιχα καθηγητών πλήρους απασχόλησης, των προσωρινών λεκτόρων ως άτομα και ως αντίστοιχα καθηγητών πλήρους απασχόλησης, των εγγεγραμμένων φοιτητών ανά έτος, των αποφοιτούντων (4 έτη, 6 έτη και 8 έτη), των δαπανών έρευνας, των δημοσιεύσεων, των παραπομπών κλπ.
· Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να αναφέρουν τον φόρτο διδασκαλίας των διδασκόντων τους, με αντιστοιχία πιστωτικών μονάδων και να επικεντρωθούν στο να βελτιώσουν τα ποσοστά αποφοίτησης και διατήρησης φοιτητών. Η βελτίωση των ποσοστών αποφοίτησης θα πρέπει να καταστεί πρωταρχικός στόχος.


Ε. Βελτίωση Προγραμμάτων Προπτυχιακών Σπουδών και Ενίσχυση Μεταπτυχιακών Σπουδών
· Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου θα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την αναθεώρηση και την έγκριση του περιεχομένου των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών θα πρέπει να είναι ευέλικτο, υψηλής ακαδημαϊκής ποιότητας, και θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις ανάγκες των επαγγελματικών τάξεων και τις ανάγκες και τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας.
Η Σύγκλητος θα πρέπει επίσης να ασχολείται με την οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών και την διαδικασία των εξετάσεων. Οι σπουδές θα πρέπει να ορίζονται στον εσωτερικό κανονισμό κάθε ιδρύματος, μέσα σε ένα ευρύ πλαίσιο που ορίζεται από το κράτος.
Τόσο η ύλη των νέων προγραμμάτων όσο και οι αλλαγές στην ύλη υπαρχόντων προγραμμάτων σπουδών θα πρέπει να απαιτούν την τελική έγκριση από τον Αντιπρόεδρο (Αντιπρύτανη) και τον Πρόεδρο (Πρύτανη). Τα διάφορα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να πιστοποιούνται τακτικά από κάποιο κατάλληλο συμβούλιο πιστοποίησης.
· Υποστηρίζουμε την σύσταση Σχολών ή Γραφείων Μεταπτυχιακών Σπουδών σε κάθε ίδρυμα. Αυτές οι Σχολές ή τα Γραφεία θα είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη και την εισήγηση μεταπτυχιακών και διδακτορικών προγραμμάτων στην Σύγκλητο. Αυτές οι σχολές ή γραφεία θα εξασφαλίζουν ότι πληρούνται οι απαιτήσεις των προγραμμάτων για την απονομή μεταπτυχιακών τίτλων.


ΣΤ. Ηθική και Διαφάνεια: Δημιουργία εμπιστοσύνης
· Σε αυτήν την ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, κάθε ευρώ που δαπανάται για την εκπαίδευση των φοιτητών είναι σημαντικό. Μια ειδική δημόσια υπηρεσία ή μια ανεξάρτητη αρχή πρέπει να είναι υπεύθυνη για την διαχείριση και την κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης στα ιδρύματα, για την αξιολόγηση του κόστους των υπηρεσιών, για την επεξεργασία κατάλληλων δεικτών και προδιαγραφών καθώς και την συλλογή όλων των απαραίτητων στοιχείων από τα ιδρύματα.
· Είναι απαραίτητο τα πανεπιστήμια να δημιουργήσουν ένα σύνολο κανόνων που να αφορούν και να διέπουν την συμπεριφορά του επιστημονικού διδακτικού προσωπικού, του διοικητικού προσωπικού και των φοιτητών πάνω σε ένα ευρύ σύνολο ηθικών αρχών. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να έχουν σαφείς ρήτρες που ορίζουν και αντιμετωπίζουν τις συγκρούσεις συμφερόντων και συγκρούσεις υποχρεώσεων για την προστασία από τις περιπτώσεις ακουσίων καταχρήσεων, κακοδιαχείρισης, λογοκλοπής και νεποτισμού. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να έχουν ένα σαφές σύνολο κανόνων και διαδικασιών για την προώθηση και την διασφάλιση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας με τρόπο που να εμπνέει εμπιστοσύνη.
· Κάθε Πανεπιστήμιο πρέπει να πραγματοποιεί το δικό του λογιστικό έλεγχο των διαφόρων οικονομικών λειτουργιών και να υποβάλλει τακτικά έκθεση με τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού.


Γ. Παράρτημα Α
Μέλη της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής


Patrick Aebischer
Καθηγητής Ιατρικής και Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολής της Λωζάνης
Ο Patrick Aebischer εκπαιδεύτηκε ως γιατρός (MD, 1980) και νευρολόγος (1983) στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και του Fribourg στην Ελβετία. Από το 1984 έως το 1992, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Brown στο Providence (Rhode Island, ΗΠΑ) ως Επίκουρος και Αναπληρωτής Καθηγητής στις Επιστήμες της Ιατρικής. Το 1991 έγινε Πρόεδρος του Τομέα Τεχνητών Οργάνων, Βιο-υλικών και Μοριακής Τεχνολογίας του Τμήματος Βιολογίας και Ιατρικής στο Brown. Το φθινόπωρο του 1992 επέστρεψε στην Ελβετία ως Καθηγητής και Διευθυντής του Χειρουργικού και Ερευνητικού Τμήματος και του Κέντρου Γονιδιακής Θεραπείας στο Νοσοκομειακό Πανεπιστημιακό Κέντρο Vaudois στη Λωζάννη. Το 1999, ο Patrick Aebischer εξελέγη Πρόεδρος του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (EPFL) στη Λωζάννη από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο. Ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Πρόεδρος το Μάρτιο 2000 και από τον Ιανουάριο του 2004 είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ETH). Η παρούσα ερευνητική του δραστηριότητα εστιάζεται στην ανάπτυξη προσεγγίσεων βασισμένων στην κυτταρική και γονιδιακή μεταβίβαση με στόχο τη θεραπεία νευρο-εκφυλιστικών ασθενειών. Ο Patrick Aebischer είναι μέλος πλήθους επαγγελματικών συλλόγων, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Είναι εταίρος του Αμερικανικού Ινστιτούτου για την Ηλεκτρική και Βιολογική Μηχανική και της Ελβετικής Ιατρικής Ακαδημίας. Είναι επίσης ιδρυτής δύο βιοτεχνολογικών εταιριών: Της CytoTherapeutics (που σήμερα ονομάζεται Stem Cell Inc) και της Modex Therapeutics (που σήμερα ονομάζεται IsoTis).


Gavin Brown
Καθηγητής Μαθηματικών και πρώην Πρόεδρος (Vice-Chancellor) του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ.
Ο Brown κατείχε μια σειρά ακαδημαϊκών και διοικητικών θέσεων στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, συμπεριλαμβανομένων αυτής του Προέδρου του Τμήματος Θεωρητικών Μαθηματικών, του Προέδρου της Σχολής Μαθηματικών, και του Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών. Το 1992, έγινε Αναπληρωτής Πρόεδρος (με ευθύνη για την Έρευνα) στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας. Αργότερα, το 1994, έγινε Πρόεδρος του Πανεπιστημίου. Ανέλαβε την τελευταία του θέση ως Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ το 1996. Ο Brown αναμίχθηκε ενεργά στο έργο του Συμβουλίου Έρευνας της Αυστραλίας ως πρόεδρος διαφόρων χρηματοδοτικών επιτροπών το διάστημα 1988-1993 και ως μέλος του Συμβουλίου από το 1992 έως το 1993. Έχει συγγράψει πάνω από εκατό ερευνητικές εργασίες και συμμετέχει στις συντακτικές επιτροπές αρκετών διεθνών –επιστημονικών- περιοδικών. Έχει εργαστεί σε ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών πεδίων, συμπεριλαμβανομένης της Θεωρίας Μέτρου και της Αλγεβρικής Γεωμετρίας. Είναι κάτοχος Master (με τιμητική διάκριση και Μετάλλιο Duncan) από το Πανεπιστήμιο St Andrews (1963), Διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο Newcastle upon Tyne (1966), τιμής ένεκεν Διδακτορικού στα Νομικά από το Πανεπιστήμιο St Andrews (1977) και τιμής ένεκεν Διδακτορικού στα Νομικά από το Πανεπιστήμιο Dundee (2004). To 2006 o Brown έλαβε τον τίτλο του Αξιωματούχου της Τάξης της Αυστραλίας.


James J. Duderstadt
Καθηγητής Επιστημών και Μηχανικής και Επίτιμος Πρόεδρος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, και Διευθυντής του Project της Χιλιετίας.
Ο James Duderstadt είναι απόφοιτος του Yale (πτυχίο ηλεκτρολόγου μηχανικού) και του Caltech (μεταπτυχιακό και διδακτορικό στις επιστήμες της μηχανικής και τη φυσική). Οι διδακτικές, ερευνητικές και συγγραφικές δραστηριότητες του Δρος Duderstadt περιλαμβάνουν την πυρηνική φυσική και μηχανική, την εφαρμοσμένη φυσική, την προσομοίωση υπολογιστών, την κοινωνική πολιτική και την εκπαιδευτική πολιτική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έχει υπηρετήσει και διατελέσει πρόεδρος σε αρκετές επιτροπές της Εθνικής Ακαδημίας και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Συμβουλίου Επιστημών, της Επιτροπής των Εθνικών Ακαδημιών για τις Επιστήμες, τη Μηχανική και τη Δημόσια Πολιτική, της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Έρευνα πάνω στην Πυρηνική Ενέργεια του DOE και τέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του NSF για τις υποδομές στην Κυβερνητική, και του Διοικητικού Συμβουλίου Επιστημών για τη Συλλογή Πληροφοριών. Έχει λάβει πολλά βραβεία συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου E. O. Lawrence για την αριστεία στην πυρηνική έρευνα, του Βραβείου Arthur Holly Compton για την εξαιρετική διδασκαλία, του Βραβείου Reginald Wilson για ανάληψη ηγετικών πρωτοβουλιών σε εθνικό επίπεδο με στόχο την επίτευξη ποικιλότητας, και του Εθνικού Μεταλλίου Τεχνολογίας για την υποδειγματική υπηρεσία του στο έθνος.
Αυτή την εποχή, συνδιευθύνει το πρόγραμμα Επιστημών, Τεχνολογίας και Δημόσιας Πολιτικής της Σχολής Ford και είναι διευθυντής του Millennium Project, ενός ερευνητικού κέντρου που διερευνά τον αντίκτυπο προηγμένων τεχνολογιών στην κοινωνία και εδρεύει στο Κέντρο James and Anne Duderstadt στο βόρειο campus του πανεπιστημίου.


Gudmund Hernes
Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών και Πρόεδρος του Διεθνούς Συμβουλίου Κοινωνικών Επιστημών (ISSC)
Ο Gudmund Hernes είναι εταίρος του Νορβηγικού Ινστιτούτου Εργασίας και Κοινωνικών Ερευνών, και μέλος της Νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων. Διετέλεσε Υπουργός υπεύθυνος Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού 1980-1981, Υπουργός Παιδείας και Έρευνας και Εκκλησιαστικών και Πολιτιστικών Θεμάτων (εκκλησιαστικές υποθέσεις) 1990, Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Εκκλησιαστικών Θεμάτων 1991-1995, και Υπουργός Υγείας και Κοινωνικών Θεμάτων (θέματα υγείας) 1995-1996 και 1996-1997. Ο Hernes είναι κάτοχος Διδακτορικού στην Κοινωνιολογία από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη. Έγινε Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Bergen (Νορβηγία) το 1969, όπου διετέλεσε επίσης Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας και Διευθυντής του Πανεπιστημιακού Κέντρου Προηγμένης Εκπαίδευσης στην Κοινωνική Έρευνα. Διετέλεσε ακαδημαϊκός εταίρος στο Κέντρο Προηγμένων Μελετών στις Επιστήμες Συμπεριφοράς στο Στάνφορντ, (Palo Alto), κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων των ετών 1974-5, και δύο φορές Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το 1986 και το 1990.


Linda Katehi
Καθηγήτρια Ηλεκτρικής Μηχανικής και Μηχανικής Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Davis
Η Linda Katehi έγινε η έκτη Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια – Davis στις 17 Αυγούστου 2009. Με αυτή την ιδιότητα, εποπτεύει όλες τις δραστηριότητες που συνδέονται με την εκπαιδευτική, ερευνητική και κοινωνική αποστολή του πανεπιστημίου. Κατέχει επίσης ακαδημαϊκές θέσεις στην ηλεκτρική μηχανική και τη μηχανική ηλεκτρονικών υπολογιστών και τις σπουδές πάνω στις γυναίκες και το φύλο. Μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικής, προήδρευσε της Προεδρικής Επιτροπής για το Εθνικό Μετάλλιο Επιστημών και είναι Πρόεδρος της Επιτροπής του Υπουργείου Εμπορίου για το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Είναι εταίρος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης, μέλος του διοικητικού συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης για την Εθνική Ασφάλεια, μέλος του Επαγγελματικού Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης και μέλος πολλών άλλων εθνικών συμβουλίων και επιτροπών Κατά το παρελθόν η Πρύτανης Katehi υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος και αντιπρύτανης για ακαδημαϊκών υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Illinois στην Urbana-Champaign, ως κάτοχος της Έδρας Μηχανικής John A. Edwardson και Καθηγήτρια στην ηλεκτρική μηχανική και τη μηχανική ηλεκτρονικών υπολογιστών στο πανεπιστήμιο Purdue, και τέλος ως αναπληρώτρια Κοσμήτορας για τις ακαδημαϊκές υποθέσεις και τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση στο Κολλέγιο Μηχανικής και Καθηγήτρια Ηλεκτρικής Μηχανικής και Μηχανικής Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Michigan. Από τα πρώτα χρόνια της ως μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού, η Καθηγήτρια Katehi επικέντρωσε το ενδιαφέρον της στη διεύρυνση των ευκαιριών για έρευνα για τους προπτυχιακούς φοιτητές και στη βελτίωση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής εμπειρίας των μεταπτυχιακών, με έμφαση στις υποεκπροσωπούμενες κοινωνικές ομάδες.
Έχει επιβλέψει περισσότερους από 70 μεταδιδακτορικούς ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές στον τομέα της Ηλεκτρικής Μηχανικής και Μηχανικής Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. 21 από τους 42 διδακτορικούς ερευνητές που ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους υπό την επίβλεψή της έχουν αποκτήσει ακαδημαϊκές θέσεις σε πανεπιστήμια με ερευνητικό προσανατολισμό στις ΗΠΑ και αλλού. Η εργασία της στο σχεδιασμό ηλεκτρικών κυκλωμάτων της απέφερε πολλά εθνικά και διεθνή βραβεία τόσο με την ιδιότητα του τεχνολογικού ηγέτη όσο και με αυτή του εκπαιδευτικού, 17 αμερικανικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, και επιπλέον έξι αιτήσεις για αμερικανικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας.. Έχει γράψει ή συγγράψει 10 κεφάλαια βιβλίων και περίπου 650 δημοσιεύσεις σε περιοδικά με κριτές και πρακτικά επιστημονικών συμποσίων.
Απέκτησε το πρώτο της πτυχίο στην ηλεκτρική μηχανική από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο της Αθήνας, στην Ελλάδα, το 1977, και το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό της στην ηλεκτρική μηχανική από το UCLA το 1981 και 1984, αντίστοιχα.


David Naylor
Καθηγητής Ιατρικής και Πρόεδρος του πανεπιστημίου του Τορόντο του Καναδά
Ο David Naylor είναι Πρόεδρος του πανεπιστημίου του Τορόντο από το 2005. Απέκτησε Master’s στην Ιατρική στο Τορόντο το 1978 και στη συνέχεια διδακτορικό στην Ιατρική στην Οξφόρδη όπου σπούδασε ως υπότροφος Rhodes. Ολοκλήρωσε την κλινική ειδικότητά του και εντάχθηκε στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο το 1988. Ήταν ο πρώτος Γενικός Διευθυντής στο Ινστιτούτο Κλινικών Αξιολογικών Επιστημών (1991-1998) πριν γίνει Κάτοχος της Έδρας της Ιατρικής και Αντιπρύτανης υπεύθυνος για τις Σχέσεις με Ιδρύματα Παροχής Ιατρικής Φροντίδας του Πανεπιστημίου του Τορόντο (1999-2005). Ο Naylor έχει περίπου 300 δημοσιεύσεις που επεκτείνονται στους τομείς της κοινωνικής ιστορίας, της δημόσιας πολιτικής, της επιδημιολογίας και της βιοστατιστικής, και των οικονομικών της υγείας, ενώ έχει ερευνητική δραστηριότητα στις κλινικές υπηρεσίες υγείας στους περισσότερους τομείς της ιατρικής.
Ανάμεσα σε άλλες τιμητικές διακρίσεις, ο Naylor είναι Μέλος της Βασιλικής Εταιρίας του Καναδά, Ξένο Συνεργαζόμενο Μέλος του Ινστιτούτου Ιατρικής των ΗΠΑ, και Αξιωματούχος της Τάξης του Καναδά.


Jozef Ritzen
Καθηγητής Οικονομικών και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Maastricht
Πριν την ανάληψη της τωρινής του θέσης το Φεβρουάριο του 2003, ο J. Ritzen ήταν Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας του Τμήματος Οικονομικών για την Ανάπτυξη. Ανέλαβε τη θέση αυτή τον Αύγουστο του 1999. Τον Ιούλιο του 2001 ανέλαβε τη θέση του Αντιπροέδρου του Δικτύου Ανάπτυξης Ανθρωπίνων Πόρων της Παγκόσμιας Τράπεζας που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στον οργανισμό και τις χώρες – πελάτες του πάνω σε θέματα καινοτόμων προσεγγίσεων με στόχο τη βελτίωση της υγείας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας. Εντάχθηκε στην Τράπεζα ως Ειδικός Σύμβουλος στο Δίκτυο Ανάπτυξης Ανθρωπίνων Πόρων το Σεπτέμβρη του 1998.
Πριν τον ερχομό του στην Τράπεζα, διετέλεσε Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού και Επιστημών της Ολλανδίας, και υπήρξε ένας από τους μακροβιότερους Υπουργούς Παιδείας παγκοσμίως. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, υλοποίησε μια σειρά μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα του ολλανδικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Ο κ. Ritzen έχει συνεισφέρει, επίσης, σημαντικά σε οργανισμούς όπως η UNESCO και ο ΟΟΣΑ, ιδιαίτερα στο πεδίο της επιστήμης και της κοινωνικής συνοχής. Πριν το διορισμό του ως Υπουργού το 1989, ο κ. Ritzen κατείχε ακαδημαϊκές θέσεις στο Πανεπιστήμιο Nijmegen και το Πανεπιστήμιο Erasmus στην Ολλανδία, καθώς και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια – Berkeley και το Ινστιτούτο Διεθνών Θεμάτων LaFollette στο Πανεπιστήμιο Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ.
Ο κ. Ritzen απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο στη φυσική μηχανική το 1970 από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Delft και διδακτορικό στα οικονομικά το 1977 από το πανεπιστήμιο Erasmus στο Rotterdam. Η διατριβή του πάνω στην εκπαίδευση, την οικονομική ανάπτυξη και την κατανομή του εισοδήματος τού απέφερε το βραβείο Winkler Prins.


John Sexton
Καθηγητής Νομικής και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης
Γεννημένος στις 29 Σεπτεμβρίου του 1942, ο John Sexton είναι ο 15ος Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, κατέχοντας αυτή τη θέση από τις 17 Μαΐου 2002, ενώ είναι ταυτόχρονα Καθηγητής Νομικής στην Έδρα Benjamin Butler της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου. Από το 1988 έως το 2002 υπηρέτησε ως Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, περίοδο κατά την οποία η Σχολή έγινε σε μία από τις καλύτερες 5 νομικές σχολές στη χώρα σύμφωνα U.S. News and World Report. Από την 1η Ιανουαρίου 2003 έως την 1η Ιανουαρίου 2007, διετέλεσε Πρόεδρος του Συμβουλίου της Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης. Το 2006 υπηρέτησε ως πρόεδρος του Συμβουλίου Προέδρων της Federal Reserve Bank.
Ο Sexton κατέχει πρώτο πανεπιστημιακό τίτλο στην ιστορία (1963), μεταπτυχιακό τίτλο στη συγκριτική θρησκειολογία (1965), διδακτορικό στην ιστορία της αμερικανικής θρησκείας (1978) από το πανεπιστήμιο Fordham, καθώς και τίτλο Juris Doctor στα νομικά (1979) με διάκριση magna cum laude από τη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ όπου διετέλεσε και αρχισυντάκτης της Νομικής Επιθεώρησης του Χάρβαρντ. Το 2008, το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ολοκλήρωσε με επιτυχία την –για τα τότε δεδομένα- μεγαλύτερη εκστρατεία εύρεσης κεφαλαίων στην ανώτατη εκπαίδευση. Η εκστρατεία του Πανεπιστήμιου της Νέας Υόρκης, που είχε θέσει ως στόχο να συγκεντρώσει 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια, τελικά συγκέντρωσε πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2009, η εκστρατεία εύρεσης κεφαλαίων του Πανεπιστήμιου της Νέας Υόρκης συνεχίστηκε ξεπερνώντας το ένα εκατομμύριο δολάρια ημερησίως, παρά την οικονομική κρίση.
Τον Οκτώβριο του 2007, το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ανακοίνωσε τη δημιουργία του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης στο Άμπου Ντάμπι, το πρώτο campus που λειτούργησε στο εξωτερικό από ένα μεγάλο ερευνητικό πανεπιστήμιο. Η σχολή, στην οποία το πανεπιστήμιο αναφέρεται ως «το κολλέγιο διακεκριμένων φοιτητών του κόσμου», συγκεντρώνει κορυφαίους φοιτητές και προσωπικό από όλο τον κόσμο, και θα ξεκινήσει τα μαθήματα το φθινόπωρο του 2010.
Κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του Sexton, το ποσοστό των φοιτητών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης που σπουδάζουν στο εξωτερικό αυξήθηκε σε πάνω από 40%, και το Ινστιτούτο για τη Διεθνή Εκπαίδευση αναγνώρισε το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ως το πανεπιστήμιο εκείνο που έστειλε τους περισσότερους φοιτητές στο εξωτερικό από οποιοδήποτε άλλο πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ.
Ο Sexton έχει αναλάβει ηγετικές θέσεις σε μεγάλα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Όντας Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο Sexton υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Ένωσης των Αμερικανικών Νομικών ΣχολώνΤο 2009, ο Sexton υπηρέτησε ως πρόεδρος της Επιτροπής για τα Ανεξάρτητα Κολλέγια και Πανεπιστήμια, αντιπρόεδρος και επόμενος πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου για την Εκπαίδευση, και πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης. Είναι επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Αμερικανικών Πανεπιστημίων, μέλος της Επιτροπής για τα Ανεξάρτητα Κολλέγια και Πανεπιστήμια και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Διεθνούς Εκπαίδευσης. Τον Μάρτιο του 2010, ο Sexton ορίστηκε Πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης.


Lap-Chee Tsui
Καθηγητής Βιολογίας και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Hong Kong
Πριν την παρούσα θέση του που ανέλαβε το Σεπτέμβριο του 2002, ο Καθηγητής Tsui ήταν πρώτος-τη-τάξει Γενετιστής και Πρόεδρος του Προγράμματος Γενετικής και Γονιδιοματικής Βιολογίας του Ινστιτούτου Έρευνας στο Νοσοκομείο Παίδων του Τορόντο.
Ο Καθηγητής Tsui γεννήθηκε στη Σαγκάη και έλαβε το πρώτο πτυχίο και το μεταπτυχιακό του από το Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Hong Kong. Είναι πολίτης του Hong Kong. Έλαβε το διδακτορικό του από το πανεπιστήμιο του Pittsburgh το 1979. Μετά από μια σύντομη περίοδο εκπαίδευσης στο Εθνικό Εργαστήριο Oak Ridge, εντάχθηκε στο Τμήμα Γενετικής στο Νοσοκομείο Παίδων. Κατέκτησε την διεθνή καταξίωση το 1989 όταν προσδιόρισε το ελαττωματικό γονίδιο που προκαλεί κυστική ίνωση, πράγμα που αποτέλεσε μεγάλη τομή στη γενετική. Έχει επίσης συνεισφέρει σημαντικά στη μελέτη του ανθρωπίνου γονιδιώματος, ειδικά στο χαρακτηρισμό του χρωμοσώματος 7 και στην αναγνώριση επιπρόσθετων ελαττωματικών γονιδίων. Έχει γράψει 300 δημοσιεύσεις και 65 κεφάλαια βιβλίων και δοκίμια.
Ο Καθηγητής Tsui έχει λάβει πολλά βραβεία και διακρίσεις για την σημαίνουσα δουλειά του τα τελευταία χρόνια. Οι διακρίσεις περιλαμβάνουν: Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας του Καναδά, Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου, Εταίρος της Κινεζικής Ακαδημίας, Ξένος Συνεργάτης της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (ΗΠΑ), και Ξένο Μέλος, Κινεζική Ακαδημία Επιστημών.
Εκτός από τα πολλά εθνικά και διεθνή βραβεία, του έχουν απονεμηθεί διδακτορικοί τίτλοι τιμής ένεκεν από: University of King's College, University of New Brunswick, The Chinese University of Hong Kong, St. Francis Xavier University, York University, Tel Aviv University, University of Toronto, University of Aberdeen, King's College London και University of Edinburgh.
Είναι μέλος της Εισηγητικής Επιτροπής Δικαστικών Αξιωματούχων, της Εκτελεστικής Γραμματείας της Επιτροπής για τη Στρατηγική Ανάπτυξη και της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη Διαφθορά της Κυβέρνησης του Hong Kong. Έγινε δεκτός στην Τάξη του Καναδά (Αξιωματούχος), την Τάξη του Οντάριο, στην τάξη των Ιπποτών της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας, και έλαβε τον τίτλο της Δικαιοσύνης της Ειρήνης (Justice of the Peace (HKSAR)).


--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ανακοίνωση συγκρότησης της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής
[2] A Chance for European Universities, Jo Ritzen, Amsterdam University Press, 2010
[3] Joseph Schumpeter Lecture: Appropriate Growth Policy-A Unifying Framework, P. Aghion and P. Howitt, Journal of the European Economic Association, 4, pp. 269-314, 2006
[4] Entrepreneurship, E.P. Lazar, Journal of Labor Economics, 23, pp. 649-680, 2005
[5] A Chance for European Universities, Jo Ritzen, Amsterdam University Press, 2010
[6] University of California System, Senate By-Laws, www.universityofcalifornia.edu

...und wozu Dichter in dürftiger Zeit?

. . . und wozu Dichter in dürftiger Zeit?
'Brod und Wein'Friedrich Hölderlin, 1770 - 1843

Χωρίς κανένα δικό μου σχόλιο, παραθέτω το λόγο του Οδυσσέα Ελύτη στην Ακαδημία της Στοκχόλμης κατά την τελετή απονομής σε αυτόν του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, στις 8/12/1979. Αφορμή η χρήση των τελευταίων γραμμών από το Υπουργείο Παιδείας ως εισαγωγικό παράθεμα σε μια παρουσίαση της εκπαιδευτικής πολιτικής.

Ο λόγος εκφωνήθηκε στα γαλλικά. Η μετάφραση είναι του Νεοκλή Κουτούζη.

Κύριοι ακαδημαϊκοί
Κυρίες και κύριοι
Ας μου επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι που καθορίσανε τον χώρο μέσα στον οποίο μου ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω. Και αυτές είναι που ένιωσα, σιγά - σιγά, να ταυτίζονται μέσα μου με την ανάγκη να εκφρασθώ. Είναι σωστό να προσκομίζει κανείς στην τέχνη αυτά που του υπαγορεύουν η προσωπική του εμπειρία και οι αρετές της γλώσσας του. Πολύ περισσότερο όταν οι καιροί είναι σκοτεινοί και αυτό που του υπαγορεύουν είναι μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα. Δεν μιλώ για τη φυσική ικανότητα να συλλαμβάνει κανείς τ' αντικείμενα σ' όλες τους τις λεπτομέρειες αλλά για τη μεταφορική, να κρατά την ουσία τους και να τα οδηγεί σε μια καθαρότητα τέτοια που να υποδηλώνει συνάμα την μεταφυσική τους σημασιολογία. Ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίστηκαν την ύλη οι γλύπτες της Κυκλαδικής περιόδου, που έφτασαν ίσια-ίσια να ξεπεράσουν την ύλη, το δείχνει καθαρά. Όπως επίσης, ο τρόπος που οι εικονογράφοι του Βυζαντίου επέτυχαν από το καθαρό χρώμα να υποβάλλουν το «θείο». Μια τέτοια, διεισδυτική και συνάμα μεταμορφωτική επέμβαση μέσα στην πραγματικότητα επεχείρησε πιστεύω ανέκαθεν και κάθε υψηλή ποίηση. Όχι να αρκεστεί στο «νυν έχον» αλλά να επεκταθεί στο «δυνατόν γενέσθαι» . Κάτι που, είναι η αλήθεια, δεν εκτιμήθηκε πάντοτε. Ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν. Ίσως γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται. Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν άκαιρα ή ανώδυνα. Και όμως. Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του Αγγέλου είναι, πιστεύω, πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους Δαίμονες. Βέβαια υπάρχει το αίνιγμα. Βέβαια υπάρχει το μυστήριο. Αλλά το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται από τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε Ομορφιά. Την Ομορφιά που είναι μια οδός - η μόνη ίσως οδός προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει. Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει. Από τα μυριάδες μυστικά σήματα, που μ' αυτά είναι διάσπαρτος ο κόσμος και που αποτελούν άλλες τόσες συλλαβές μιας άγνωστης γλώσσας, να συνθέσεις λέξεις και από τις λέξεις φράσεις που η αποκρυπτογράφησή τους να σε φέρνει πιο κοντά στην βαθύτερη αλήθεια. Πού λοιπόν βρίσκεται σε έσχατη ανάλυση η αλήθεια; Στην φθορά και στον θάνατο που διαπιστώνουμε κάθε μέρα γύρω μας ή στη ροπή που μας ωθεί να πιστεύουμε ότι αυτός ο κόσμος είναι ακατάλυτος και αιώνιος; Είναι φρόνιμο να αποφεύγουμε τις μεγαλεπήβολες εκφράσεις, το ξέρω. Οι κατά καιρούς κοσμολογικές θεωρίες τις χρησιμοποίησαν, ήρθαν σε σύγκρουση, ακμάσανε, πέρασαν. Η ουσία όμως έμεινε, μένει. Και η Ποίηση, που εγείρεται στο σημείο όπου ο ορθολογισμός καταθέτει τα όπλα του για να τ' αναλάβει εκείνη και να προχωρήσει μέσα στην απαγορευμένη ζώνη, ελέγχεται να είναι ίσια-ίσια εκείνη που προσβάλλεται λιγότερο από τη φθορά. Διασώζει σε καθαρή μορφή τα μόνιμα, τα βιώσιμα στοιχεία που καταντούν δυσδιάκριτα μέσα στο σκότος της συνείδησης όπως τα φύκια μέσα στους βυθούς των Θαλασσών. Να γιατί μας χρειάζεται η διαφάνεια. Για να διακρίνουμε τους κόμπους στο νήμα που μες από τους αιώνες τεντώνεται και μας βοηθεί να σταθούμε όρθιοι πάνω σ' αυτή τη γη. Από τον Ηράκλειτο έως τον Πλάτωνα και από τον Πλάτωνα έως τον Ιησού διακρίνουμε αυτό το "δέσιμο" που φτάνει κάτω από διάφορες μορφές ως τις ημέρες μας και που μας λέει περίπου το ίδιο: ότι εντός του κόσμου τούτου εμπεριέχεται και με τα στοιχεία του κόσμου τούτου ανασυντίθεται ο άλλος κόσμος, ο "πέραν", η δεύτερη πραγματικότητα, η υπερτοποθετημένη επάνω σ' αυτήν όπου παρά φύσιν ζούμε. Είναι μια πραγματικότητα που τη δικαιούμαστε και που από δική μας ανικανότητα δεν αξιωνόμαστε. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι σε εποχές υγιείς το Κάλλος ταυτίσθηκε με το Αγαθόν και το Αγαθόν με τον Ήλιο. Κατά το μέτρο που η συνείδηση καθάρεται και πληρούται με φως, τα μελανά σημεία υποχωρούν και σβήνουν αφήνοντας κενά που - όπως ακριβώς στους φυσικούς νόμους - τα αντίθετά τους έρχονται να πληρώσουν τη Θέση τους. Κι αυτό, με τέτοιον τρόπο που τελικά το δημιουργημένο αποτέλεσμα να στηρίζεται και στις δύο πλευρές, Θέλω να πω στο "εδώ" και στο "επέκεινα". Ο Ηράκλειτος δεν είχε ήδη μιλήσει για μιαν "εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίην"; Εάν είναι ο Απόλλων ή η Αφροδίτη, ο Χριστός ή η Παναγία, που ενσαρκώνουν και προσωποποιούν την ανάγκη να δούμε υλοποιημένο εκείνο που σε ορισμένες στιγμές διαισθανόμαστε, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η αναπνοή της αθανασίας που μας επιτρέπουν. Η Ποίηση οφείλει, κατά την ταπεινή μου γνώμη, πέραν από συγκεκριμένα δόγματα, να επιτρέπει αυτή την αναπνοή. Πώς να μην αναφερθώ εδώ στον Φρειδερίκο Χαίλντερλιν, τον μεγάλο ποιητή που με το ίδιο πνεύμα εστράφηκε προς τους Θεούς του Ολύμπου και προς τον Ιησού; Η σταθερότητα που έδωσε σ' ένα είδος οράματος είναι ανεκτίμητη. Και η έκταση που μας αποκάλυψε μεγάλη. Θα έλεγα τρομακτική. Αυτή άλλωστε είναι που τον έκανε, όταν μόλις ακόμη άρχιζε το κακό που σήμερα μας πλήττει, ν' ανακράξει: Wozu Dichter in dürftiger Zeit! Oι καιροί, φευ, εστάθηκαν ανέκαθεν για τον άνθρωπο dürftiger. Αλλά και η ποίηση ανέκαθεν λειτουργούσε. Δύο φαινόμενα προορισμένα να συνοδεύουν την επίγεια μοίρα μας και που το ένα τους αντισταθμίζει το άλλο. Πώς αλλιώς. Αφού και η νύχτα και τ' άστρα μας γίνονται αντιληπτά χάρη στον ήλιο. Με τη διαφορά ότι ο ήλιος, κατά τη ρήση του αρχαίου σοφού, εάν υπερβεί τα μέτρα καταντά "ύβρις". Χρειάζεται να βρισκόμαστε στη σωστή απόσταση από τον ηθικόν ήλιο, όπως ο πλανήτης μας από τον φυσικόν ήλιο, για να γίνεται η ζωή επιτρεπτή. Μας έφταιγε άλλοτε η αμάθεια. Σήμερα μας φταίει η μεγάλη γνώση. Δεν έρχομαι μ' αυτά που λέω να προστεθώ στην μακρά σειρά των επικριτών του τεχνικού μας πολιτισμού. Μια σοφία παλαιή όσο και η χώρα που μ' εξέθρεψε, μ' εδίδαξε να δέχομαι την εξέλιξη, να χωνεύω την πρόοδο μαζί με όλα της τα παρεπόμενα, όσο δυσάρεστα και αν μπορεί να είναι αυτά. Τότε όμως η Ποίηση; Τι αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση. Και ακριβώς, η εφετεινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική αντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών. Είναι, το ξέρω, άτοπο ν' αναφέρεται κανείς σε προσωπικές περιπτώσεις. Και ακόμη πιο άτοπο να επαινεί το σπίτι του. Είναι όμως κάποτε απαραίτητο, στον βαθμό που αυτά βοηθούν να δούμε πιο καθαρά μιαν ορισμένη κατάσταση πραγμάτων. Και είναι σήμερα η περίπτωση. Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμισι χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στη υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μια Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. - χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρισμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Nα τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση. Η σφαίρα που σχηματίζει η νέα ελληνική ποίηση έχει, θα μπορούσε να πει κανείς, όπως κάθε σφαίρα δύο πόλους: τον βόρειο και τον νότιο. Στον ένα τοποθετείται ο Διονύσιος Σολωμός που από την άποψη της εκφραστικής επέτυχε - προτού υπάρξει ο Mallarmé στα ευρωπαϊκά γράμματα - να χαράξει με άκρα συνέπεια και αυστηρότητα την αντίληψη της καθαρής ποίησης με όλα της τα παρεπόμενα: να υποτάξει το αίσθημα στη διάνοια, να εξευγενίσει την έκφραση και να δραστηριοποιήσει όλες τις δυνατότητες του γλωσσικού οργάνου προς την κατεύθυνση του Θαύματος. Στον άλλο πόλο, τοποθετείται ο K. Π. Καβάφης, αυτός που παράλληλα με τον T. S. Eliot έφτασε στην άκρα λιτότητα, στη μεγαλύτερη δυνατή εκφραστική ακρίβεια, εξουδετερώνοντας τον πληθωρισμό στην διατύπωση των προσωπικών του βιωμάτων. Ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους κινήθηκαν οι μεγάλοι μας άλλοι ποιητές, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Κωστής Παλαμάς, ο Άγγελος Σικελιανός, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο προς το ένα ή το άλλο από τα δύο άκρα. Αυτή είναι μια πρόχειρη και όσο γίνεται πιο σχηματική χαρτογράφηση του νεοελληνικού ποιητικού λόγου. Το πρόβλημα για μας που ακολουθήσαμε, ήτανε να επωμιστούμε τα υψηλά διδάγματα που μας κληροδότησαν και, ο καθένας με τον τρόπο του, να τ' αρμόσουμε πάνω στη σύγχρονη ευαισθησία. Πέραν από τα όρια της τεχνικής, οφείλαμε να φτάσουμε σε μια σύνθεση που από το ένα μέρος ν' αναχωνεύει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και από το άλλο να εκφράζει τα κοινωνικά και ψυχολογικά αιτήματα της εποχής μας. Με άλλα λόγια, να φτάσουμε να προβάλλουμε τον τύπο του "Ευρωπαίου - Έλληνα". Δεν μιλώ για επιτυχίες, μιλώ για προσπάθειες. Οι κατευθύνσεις είναι που έχουν σημασία για τον μελετητή της Λογοτεχνίας. Πώς όμως ν' αναπτυχθούν οι κατευθύνσεις αυτές ελεύθερα όταν οι συνθήκες της ζωής είναι στις ημέρες μας εξοντωτικές για τον δημιουργό; Και πώς να διαμορφωθεί η πνευματική κοινότητα, όταν οι φραγμοί των γλωσσών ορθώνονται αξεπέραστοι; Σας γνωρίζουμε και μας γνωρίζετε από το 20 ή έστω το 30 % που απομένει ύστερα από την μεταγλώττιση. Ειδικά εμείς όλοι, όσοι κρατάμε από μια συγκεκριμένη παράδοση και μένουμε βουβοί, αμετάδοτοι πάσχουμε από την έλλειψη μιας κοινής γλώσσας. Και ο αντίκτυπος απ' αυτή την έλλειψη - αν ανεβούμε την κλίμακα - σημειώνεται ακόμη και στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της κοινής μας πατρίδας, της Ευρώπης. Λέμε και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα, ότι ζούμε σ' ένα χάος ηθικό. Κι αυτό, τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα, τόση στρατιωτική θα έλεγα τάξη, τόσον αδυσώπητο έλεγχο. Η αντίφαση είναι διδακτική. Όταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί, το άλλο ατροφεί. Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης, προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας. Οι αξίες μας ούτε αυτές δεν αποτελούν μια γλώσσα κοινή. Για τον ποιητή - μπορεί να φαίνεται παράξενο αλλά είναι αληθές - η μόνη κοινή γλώσσα που αισθάνεται να του απομένει είναι οι αισθήσεις. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, ο τρόπος που αγγίζονται δύο σώματα δεν άλλαξε. Μήτε οδήγησε σε καμία σύγκρουση όπως οι εικοσάδες των ιδεολογιών που αιματοκύλισαν τις κοινωνίες μας και μας άφησαν με αδειανά χέρια. Όμως όταν μιλώ για αισθήσεις δεν εννοώ το προσιτό, πρώτο ή δεύτερο, επίπεδό τους. Εννοώ το απώτατο. Εννοώ τις "αναλογίες των αισθήσεων" στο πνεύμα. Όλες οι τέχνες μιλούν με ανάλογα. Μια οσμή μπορεί να είναι ο βούρκος ή η αγνότητα. Η ευθεία γραμμή ή η καμπύλη, ο οξύς ή ο βαθύς ήχος, αποτελούν μεταφράσεις κάποιας οπτικής ή ακουστικής επαφής. Όλοι μας γράφουμε καλά ή κακά ποιήματα κατά το μέτρο που ζούμε και διανοούμαστε με την καλή ή την κακή σημασία του όρου. Μια εικόνα πελάγους από τον Όμηρο φτάνει άθικτη ως τις ημέρες μας. Ο Rimbaud την αναφέρει σαν mer melee au soleil και την ταυτίζει με την αιωνιότητα. Ένα κορίτσι που κρατάει έναν κλώνο μυρτιάς από τον Αρχίλοχο επιβιώνει σ' έναν πίνακα του Matisse και μας καθιστά πιο απτή την αίσθηση, τη μεσογειακή, της καθαρότητας. Εδώ αξίζει να σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και μια παρθένος της βυζαντινής εικονογραφίας, δεν διαφέρει πολύ. Παρά ένα κάτι ελάχιστο, συχνά, το εγκόσμιο φως γίνεται υπερκόσμιο και τανάπαλιν. Μια αίσθηση που μας δόθηκε από τους Αρχαίους και μια άλλη από τους Μεσαιωνικούς έρχονται να γεννήσουν μια τρίτη που τους μοιάζει όπως το παιδί στους γεννήτορές του. Μπορεί η ποίηση ν' ακολουθήσει έναν τέτοιο δρόμο; Οι αισθήσεις μες απ' τον αδιάκοπο καθαρμό τους να φτάσουν στην αγιότητα; Τότε η αναλογία τους θα επαναστραφεί επάνω στον υλικό κόσμο και θα τον επηρεάσει. Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε. Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους dürftiger είναι ακριβώς αυτή: ότι η μοίρα μας παρ' όλ' αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.

Debtocracy - Χρεοκρατία

http://www.debtocracy.gr/

Αξίζει να το δουν όλοι στην Ευρώπη, αλλά ιδιαίτερα όλοι οι Έλληνες.

Υπάρχει κι άλλη πλευρά στη διαφωνία, πέρα από τις κραυγές, την άρνηση όλων, τη συνομωσιολογία, την πατριδοκαπηλία και τα κούφια λόγια.

Δεν έχει τόσο σημασία αν το ντοκυμαντέρ αυτό είναι περισσότερο ή λιγότερο μονόπλευρο. Σημασία τεράστια για μένα έχει και μόνη η δημιουργία και κυκλοφορία του.

Μόνη δύναμή μας η γνώση. Γινόμαστε και πάλι πολίτες.

Το ζητούμενο είναι επιτέλους η υπεύθυνη στάση. Αυτή είναι που μας κάνει πολίτες. Αυτή είναι η πραγματική αλλαγή, κι έρχεται. Όχι μέσα από πολιτικούς και πολιτικές, αλλά μέσα από την κάθαρση που ακολουθεί κάθε ύβρη. Επίσης, μέσα από τις νέες, υπεύθυνες, ειλικρινείς συλλογικότητες που μας επιτρέπουν τα νέα μέσα να δημιουργήσουμε.

Το τελευταίο είναι αυτό που διακρίνει τη δική μας εποχή από τις προηγούμενες.

Αν με ρωτήσετε, η σημερινή "αριστερά" (όρος με ιστορικές αναφορές) είναι αυτή.

Καλή δύναμη, συνεχίστε!